'De weldadigheid' krijgt een plaats in de kerk van Zaffelare

© Lut Laureys

Zondag is het Zaffelare-kermis, dat zal u wel merken in verschillende bijdragen op deze website. Na de zondagsmis van 9.00 uur draagt heemkundige Bert Vervaet een authentiek schilderij van een Zaffelaars kunstenaar over aan de kerkfabriek. 'De weldadigheid' krijgt dan een plaatsje vooraan rechts in het Sint-Jozefkoor van de parochiekerk van O.L.Vrouw en de H.Petrus. (Klik op de titel en lees het historisch relaas)

Geert Herman

Inwoners van Zaffelare kennen wellicht Martha 'Kosters'. Eigenlijk heet ze Martha De Ceuleners, maar de etymologie van haar roepnaam ligt natuurlijk voor de hand. Haar vader, Irené De Ceuleners (1866-1951), was geboortig van Overslag uit een familie van kosters-onderwijzers. Hij werd koster-organist te Zaffelare in 1898 en bleef in functie tot 1945, bijna vijftig jaar. Drie zonen werden koster-onderwijzer in Poeke, Melle en Mendonk. Zijn echtgenote hield een winkel open met tabakswaren, parfumerie, papierwaren, schrijfgerief, juwelen en religieuze voorwerpen. Deze zaak werd later voortgezet door haar beide dochters Maria en Martha, waarvan hoger sprake. Jarenlang hing het schilderij 'De weldadigheid' van Clement de Trazegnies in hun 'voorste plaats'. Martha naar het rusthuis ging, schonk ze het werk aan heemkundige Bert Vervaet. 'Het is een symbolische voorstelling van de “weldadigheid”,zegt Vervaet. 'Een verheven vrouwelijke figuur geeft brood en kleren aan armen, die links en rechts neerzitten. Het schilderij doet denken aan sommige composities van de Nederlandse schilder Jan Toorop maar vooral aan werk van de Vlaamse kunstenaar Jos Speybrouck.' 'Kunst die opgeborgen wordt heeft weinig betekenis. Kunst moet gezien worden en daarom heb ik het schilderij aangeboden aan de kerkraad. Het kunstwerk mag terecht een plaats krijgen in onze kerk als een op en top Zaffelaars werk.' Bert Vervaet heeft natuurlijk ondertussen de geschiedenis van het schilderij opgerakeld: 'De kunstenaar was Clement de Trazegnies (1909-1993). Hij was de oudere broer van Jules de Trazegnies en werd evenals deze geboren in Zaffelare-Dorp 25. Hij kreeg een schildersopleiding aan het Sint-Lucasinstituut te Gent. Zijn eerste huwelijk eindigde dramatisch met de vroegtijdige dood van zijn echtgenote op 31-jarige leeftijd, na het kraambed van hun zoon Luc. Na enkele jaren hertrouwde hij met een nicht van zijn eerste vrouw en vestigde zich toen te Stekene waar hij een succesrijke ondernemer van schilderwerken werd. Hij werd veel gevraagd voor het schilderen van kerken in het Waasland.' 'Tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen er nog minder werk was voor de schilders, maakte hij onder meer werken op glas naar tekeningen van Jos Speybrouck. Dat was inderdaad zijn geliefde kunstenaar en ook op zijn doodsprentje werd heel bewust een tekening van deze kunstenaar afgedrukt. Veel tijd om nog figuratief te schilderen had hij niet door zijn drukke beroepsbezigheden.' Wellicht was 'De weldadigheid' het afscheidsgeschenk van Irené De Ceuleners als koster. Met de plaats die het nu krijgt, wordt het meteen een eerbetoon aan een verdienstelijk Zaffelaars schilder, en aan een verdienstelijk koster-organist natuurlijk.

Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

Beste van Plus