Het is een ontluisterend rapport dat de ngo aan de vooravond van het World Economic Forum, eind deze week in Davos, publiceert. Want de wereld is er de voorbije vijftien jaar dan wel een pak rijker op geworden, toch kwam de helft van die welvaartsgroei terecht bij de 1 procent rijkste mensen, terwijl de armsten er amper op vooruitgingen.
“Door de groeiende ongelijkheid leven we nu in een wereld waar welgeteld 62 mensen even rijk zijn als de armste helft van de wereldbevolking. Vijf jaar geleden waren dat nog 388 personen”, zegt Xavier Declercq, directeur Beleidswerk bij Oxfam-Solidariteit. “Het is toch onaanvaardbaar dat enkele tientallen superrijken die op één bus zouden passen evenveel bezitten als de armste helft van de wereldbevolking? In 2010 had je daar nog een Boeing voor nodig, maar als de trend aanhoudt, krijgen we ze binnenkort in een Porsche Cayenne...”
1.613 miljard
De voorbije vijf jaar steeg het vermogen van de 62 rijksten met 44 procent tot een duizelingwekkende 1.613 miljard euro. “Tegelijk daalde de rijkdom van de armste helft van de wereldbevolking met zo’n 41 procent. De kloof groeit zienderogen.”
Naar een verklaring moet de Oxfam-directeur niet lang zoeken: “Geld creëert geld. Kapitaal brengt meer op dan inkomsten uit economische productie. Dat komt door ons belastingsysteem dat ongelijkheid in de hand werkt. Christine Lagarde, topvrouw van het Internationaal Monetair Fonds, gaf dat onlangs zelf toe. En ook president Obama en de paus kaartten het al aan. Helaas blijft het in de praktijk te vaak bij woorden. En daar zitten die superrijken voor veel tussen: zij beschikken over de nodige middelen om bijvoorbeeld in de Verenigde Staten presidentskandidaten te steunen en wegen met hun lobbywerk op het beleid.”
Toch is de wereld er tussen 1990 en 2010 in geslaagd om het aantal mensen dat in extreme armoede leeft te halveren. Da’s toch goed nieuws? “Uiteraard”, zegt Xavier Declercq. “Maar was de ongelijkheid in diezelfde periode niet zo sterk toegenomen, dan zouden 200 miljoen mensen extra uit de extreme armoede zijn geraakt. En dat hadden er 700 miljoen kunnen zijn als de armen méér hadden geprofiteerd van de economische groei dan de superrijken.”
Dat ze dat niet konden, komt volgens Oxfam grotendeels door legale belastingontwijking en illegale belastingontduiking. “Volgens conservatieve berekeningen zit er minstens 7.000 miljard euro aan persoonlijk vermogen verborgen in belastingparadijzen en zijn liefst 188 van de 201 grootste multinationals er aanwezig. Overheden lopen zo elk jaar dik 100 miljard inkomsten mis. Voor Afrika alleen bedraagt het verlies bijna 13 miljard euro. Daarmee kan je elk jaar 4 miljoen kinderlevens redden met een betere gezondheidszorg én elk kind naar school sturen. Daarom dagen wij de overheden, bedrijfsleiders en de wereldelite die eind deze week verzamelen in Davos uit om die belastingparadijzen nu eens eindelijk écht aan te pakken.”
