Hoewel het woensdag (normaal gezien) droog zal blijven, wordt ons land al twee weken getroffen door hevige onweders. Het ene al zwaarder dan het andere, met een pak wateroverlast tot gevolg. In België zijn we daar ook aan gewend: een paar dagen warm weer worden steevast gevolgd door donder en bliksem. Alleen: we komen nu niet bepaald uit een hittegolf. Integendeel zelfs, we komen uit een vrij natte periode.

Straalstroom

Vanwaar komt al dat onweer dan? "Je moet eerst weten dat ons weer voornamelijk bepaald wordt door de straalstroom", zegt KMI-meteoroloog Tom Elegeert. "Die stroomt zo'n tien kilometer boven het aardoppervlak en kan je zien als een rivier van lucht die rond de aarde meandert boven de plaatsen waar koude polaire lucht uit het noorden en warme tropische lucht uit het zuiden elkaar ontmoeten."

"Depressies worden er geboren en reizen met de straalstroom mee. Vandaar dat ze doorgaans van over de Atlantische Oceaan Europa bereiken. Als de straalstroom in de richting van de evenaar meandert, noemen we dat een trog. Als hij poolwaarts meandert, vormt hij een rug. Op grondniveau vormen zich hogedrukgebieden onder een rug en lagedrukgebieden met storingen onder/in de buurt van een trog."

"Omega-blocking"

"Soms wordt de amplitude tussen een rug en een trog uitzonderlijk groot. De rug strekt zich dan extra ver naar het noorden uit en in de troggen ontstaan zelfs afgesneden kernen (depressies in de bovenlucht, nvdr.). De lucht stroomt dan in de vorm van een Griekse letter Omega."

Dat wil zeggen dat de lagedrukgebieden op grondniveau er niet meer in slagen om Europa te bereiken. Ze worden geblokkeerd door de rug. "Vandaar de term omega-blocking."

Zo'n omega-blocking blijft meestal dagen- tot wekenlang bestaan. "En dat is nu exact wat wij de voorbije periode hebben meegemaakt", aldus Elegeert. "De rug van de omega strekte zich uit van Noord-Afrika over het Iberisch Schiereiland en de Britse Eilanden richting IJsland. In die regio's was er over het algemeen goed of toch droog weer. De oostelijke trog bevond zich boven de Balkan. Warme en vochtige lucht van de Middellandse Zee draaide rond de hoogtedepressie via Roemenië, Polen en Duitsland naar de Benelux."

Te weinig wind

Omdat de drukverschillen op grondniveau en in de hoogte klein waren, was er niet veel horizontale beweging (lees: wind) in de atmosfeer. "De buien trokken dus vaak uiterst langzaam verder. Dinsdag bleven ze soms uren aan een stuk boven eenzelfde gebied hangen. Dat heeft ertoe geleid dat sommige plaatsen overvloedig veel neerslag hebben gekregen, terwijl er in andere regio's nauwelijks een druppel is gevallen."

Afgebrokkeld

De situatie is woensdag ten einde, aldus Elegeert. 'De omega-blocking is eindelijk afgebrokkeld. De restanten van de rug zorgen woensdag, donderdag en vrijdag voor mooi én droog weer in onze regio. Vanaf zaterdag krijgen we opnieuw wisselvallig weer. Wel veel minder intens en gevaarlijk dan het weer van de afgelopen periode. Maar natuurlijk is op veel plaatsen de bodem verzadigd. Dus een gewone bui kan misschien lokaal ook nog problemen veroorzaken."

LEES OOK. Noodweer heeft niets te maken met klimaatverandering