Bij de start van de zitting dinsdagochtend bleek dat het openbaar ministerie de verhoren toch niet zou laten filmen. De verdediging reageerde ontstemd, want die werkwijze was afgesproken tijdens de inleidingszitting. Het proces werd een half uur geschorst en uiteindelijk oordeelde voorzitter Els D’Hooghe dat de griffier de belangrijkste verklaringen van de getuigen zoals gebruikelijk zal moeten noteren.

De rechtbank nam ook een beslissing over het zogenaamde computerdossier. Dat draait rond de computer van Stijn Saelens, waarop na de moord nog bestanden zouden gewist. Er zal gewacht worden tot het volledige dossier is afgerond en kan bijgevoegd worden aan het moorddossier. Tijdens de getuigenverhoren de komende dagen komt de computer dus voorlopig niet aan bod.

Honderden slides

Pas rond 11 uur kwamen de eerste getuigen op het proces aan bod: hoofdinspecteur David Roelant en onderzoeksrechter Koen Wittouck. Zij schetsten hun onderzoek aan de hand van een powerpointpresentatie met honderden slides. Daaruit kwam naar voor dat Elisabeth Gyselbrecht erg snel besefte dat er iets grondig mis was. In de hall van het kasteel in Wingene ontdekte ze een grote bloedplas. Ook over de relationele problemen binnen het gezin vertelde de echtgenote van Stijn Saelens onmiddellijk. Al snel kwamen ook de vermoedens van incest aan het licht. Een kindermeisje van het gezin verklaarde zelfs dat ze in opdracht van André Gyselbrecht de handel en wandel van Stijn Saelens in de gaten moest houden.

Tijdens hun uiteenzetting werden Roelant en Wittouck bestookt met vragen door onder andere meester Johan Platteau, de advocaat van hoofdverdachte André Gyselbrecht. Het kwam al snel tot geroep en getier in de rechtbank. “Geef ons eerst de kans om onze uitleg te doen, we krijgen de kans niet om ons verhaal te doen”, riep Roelant. De hoofdinspecteur kreeg het later ook aan de stok met meester Smeets, de raadsman van Evert de Clerq. “Hou nu toch gewoon even je mond! Ik ben met de voorzitter aan het praten!”, snauwde de advocaat naar Roelant.

“Bedreigd” of “ernstig geïntimideerd”?

Vlak voor de middagpauze kwam het tot een nieuwe, hevige discussie. Volgens meester Johan Platteau verklaarde een psychotherapeut dat hij zich tijdens zijn verhoor bij onderzoeksrechter Wittouck “bedreigd” voelde. In een brief aan Platteau noemt de man het “ernstig geïntimideerd”. Wittouck repliceerde: “Die man voelde zich inderdaad heel slecht omdat ik hem op bepaalde zaken wees. Dat hij zich bedreigd voelde, is iets anders.”

Meester Walter Damen, advocaat van Pierre Serry, had genoeg van de insinuaties van Platteau en vroeg om de tussenkomst van de stafhouder. “U brengt een magistraat in diskrediet voor heel België. Ik ben uw cinema beu”, klonk het.

“Geen verhoor, maar spreekbeurt”

Bij het hervatten van de zitting riep de stafhouder Els D’Hooghe alle advocaten op het matje. “We gaan het deze namiddag iets anders aanpakken”, zei de voorzitter. “Ik stel voor dat er tussendoor geen vragen meer gesteld worden aan de getuigen.” Alle vragen zullen pas na een bepaald hoofdstuk of zelfs na de volledige getuigenis gesteld mogen worden.

Die beslissing viel niet in goede aarde bij meester Smeets. “Dit is geen getuigenverhoor, maar een spreekbeurt”, klonk het scherp. “Dit heeft niets meer te maken met een getuigenverhoor.”

150.000 euro beloofd, 17.000 euro gekregen

Tijdens hun uiteenzetting gaven hoofdinspecteur Roelant en onderzoeksrechter Wittouck ook meer uitleg over de nieuwe verklaringen die verdachte Pierre Serry aflegde in 2016. Hij verklaarde dat het vanaf het begin de bedoeling was om Stijn Saelens op te ruimen en te doen verdwijnen. Serry zocht via via naar een uitvoerder, en kwam bij Evert De Clercq uit. Dokter André Gyselbrecht zou 150.000 euro beloofd hebben voor de moord op Saelens. Antonius Van Bommel, de man die uiteindelijk het schot loste, zou echter maar 17.000 euro hebben gekregen.

Gyselbrecht verrast iedereen

Door de vertragingen die het proces doorheen de dag al opgelopen had, leek het alsof de beklaagde niet meer aan het woord zou komen. Maar André Gyselbrecht heeft iedereen verrast door toch nog het woord te vragen, en te krijgen.

“Ik heb Stijn Saelens proberen te aanvaarden. Ik heb hem gerespecteerd. Ondanks zijn soms rare ideeën en abnormale gedragingen. Hij kon altijd op me rekenen. Toen ik van feiten van incest op de hoogte werd gebracht, moest ik als grootvader verantwoordelijkheid nemen en de feiten een halt toegeroepen. Ik deed inspanningen: ik consulteerde een kinderpsycholoog, praatte met de vader van Saelens. Het waren zware feiten, maar ik wou een oplossing.”

“Ik consulteerde Jef Vermassen meermaals, alsook een procureur die patiënt is van mij. Ik sprak tientallen mensen aan. Het is iets waar je mee zit. Ze voelden mee met het probleem en vroegen hoe ik erop zou reageren. Ik zei dat ik er alles zou doen om te vermijden dat het nog kon gebeuren. Een tweede vraag was: wat ga je doen als het nog voorkomt? Ik zei: ik denk dat ik hem zou doden.”

“Tegen Pierre (Serry, nvdr) zei ik hetzelfde. Hij stelde dezelfde vragen en ik zei ook tegen hem dat ik dacht dat ik hem zou doden. Hij zei daarop: doe dat alstublieft zelf niet.” Terwijl Gyselbrecht dit uitsprak, rolde Serry zichtbaar met zijn ogen.

“Ik liet het bezinken, deed inspanningen”, ging Gyselbrecht voort. Hij praatte ook met de ouders van Saelens. “Ook nam ik contact op met psychiaters, een psychotherapeut. Op een bepaald moment gebeurde er niets. Op 29 september maakte Elisabeth (Gyselbrecht, nvdr.) afspraak bij de psychotherapeut voor therapie. Stijn maakte er verwijten naar mij toe. Ik was de schuld van alles. Mijn energie was weg.”

“Op 4 oktober besliste Elisabeth van Stijn weg te trekken. Ze moest een onderkomen hebben in een hotel, een appartement aan zee. Ook daar ben je me bezig. Op 5 oktober valt Stijn dan mijn praktijk binnen en bedreigt hij me in het bijzijn van patiënten.”

“Ik belde de politie. Ik wou wel met hem praten, desnoods zelfs gedurende uren, maar hij maakte me verwijten. ‘s Avonds is mijn vader gestorven. Die nacht stond ik op ontploffen. Mijn vrouw was in Portugal voor een reis die we samen zouden maken, maar waar ik niet op meeging vanwege het overlijden van mijn vader.”

Helpen

“Ik belde Serry op 6 oktober op en zei dat hij me moest helpen. Het was een combinatie van woede, onmacht, schrik en uitputting van deze maandenlange situatie. Ik kan je verzekeren dat het een immens stresserende periode was. Door Serry te contacteren, kon ik mijn woede kanaliseren. Maar na paar dagen zocht ik andere oplossingen. Er kwam de klacht voor incest met burgerlijke partijstelling. Voor mij was het voorbij.”

Saelens vertrok die periode naar Australië voor enkele maanden. “Velen dachten dat hij definitief weg was. We waren gerust. Maar hij kwam onverwacht terug. Ik zat met een dubbel gevoel. Enerzijds was ik bang voor de kleinkinderen. Anderzijds was ik er gerust op dat hij zou opgepakt worden vanwege die klacht. Ik nam contact op met Pierre om te zeggen dat hij niets mocht doen.”

In december was Saelens weer weg, maar aan het einde van de maand kwam hij terug. “In januari was er van therapie geen sprake meer. Er kwamen ook brieven van het Australische immigratiebureau. Op Liesbeth had ik geen vat meer, in tegenstelling tot eerder. Ik contacteerde opnieuw de procureur die patiënt was en anderen die de situatie goed kenden. Ik stuurde het parket van Brugge een e-mail dat ik mij zorgen maakte over de geestestoestand van Stijn. Maar er gebeurde weer niks. De dreiging dan nam steeds meer toe dat hij met kinderen zou vertrekken.”

Na een korte woordenwisseling met de voorzitter zei Gyselbrecht dat zijn dochter op 26 januari zei dat ze naar Australië zouden gaan. “Dan heb ik Pierre opnieuw gevraagd. Dit was het ultieme redmiddel, de laatste kans om kleinkinderen te beschermen. Ze waren in gevaar.”

Door deze verklaring kan het proces zo goed als zeker woensdag niet voortgezet worden. Alle beklaagden moeten wellicht verhoord worden door de politie. Daar dringen de meeste advocaten alleszins op aan.

Lees hier het Live-verslag van de eerste procesdag