Een sigaret, een lege blikje, een kartonnen beker, maar ook een matras of een fles vuil frietvet. Jaarlijks wordt er zo’n 17.500 ton zwerfvuil opgeruimd in Vlaanderen. Goed voor een totale kost van ruim 60 miljoen euro, zo blijkt uit cijfers van OVAM, de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij. Maar wat moeten we nu waar gooien? Huishoudelijk afval, moet in de vuilniszak of de gft-zak. Maar wat doe je met klein afval wanneer je onderweg bent?

1. Ik wandel in de natuur en eet een appel of een banaan. Mag ik het klokhuis of de schil in de berm gooien? Dat vergaat toch?

“Neen, wel in de openbare vuilnisbak of neem je afval mee naar huis en gooi het klokhuis in de gft-container of op de composthoop”, zegt Jan Veheyen van OVAM. “Die appel mag misschien wel vergaan en geen milieuproblemen veroorzaken maar als iedereen klokhuizen en bananenschillen op straat gaat gooien, komt dat de openbare netheid absoluut niet ten goede en kost het lokale besturen handenvol geld om alles op te ruimen.”

2. Ik ga met de hond wandelen. Mag ik het zakje met de hondendrol in de riool gooien, zoals je vaak ziet? Of in een openbare vuilnisbak?

“Neen, absoluut niet. Het hoort in de vuilnisbak, of soms zijn er hondenweides met speciale vuilnisbakken. In de riool hoort dit helemaal niet”, zegt de lokale politie. Wie betrapt wordt riskeert een boete.

3. Ik ga naar de McDonalds drive-in. Mag ik nadien de papieren zak met de beker cola en de verpakking van mijn hamburger en frietjes in een openbare vuilnisbak gooien? En in het vuilnisbakje dat aan een bushokje van De Lijn hangt?

“Gebruik je gezond verstand. Rij je naar huis of naar kantoor? Dan hou je je afval bij tot je op je bestemming bent. Dan kan je het bovendien ook nog sorteren. Ben je nog niet meteen op je bestemming, gooi je afval dan in de vuilnisbak maar zeker niet op de openbare weg”, zegt OVAM.

5. Ik wil mijn kauwgom of sigaret kwijt. Mag ik die op de weg gooien?

“Neen, in de (openbare) vuilnisbak. Kauwgom verwijderen van straten, stoep en straatmeubilair is een erg dure en tijdrovende activiteit”, luidt het. Idem voor sigaretten: “Ongeveer 49% van het aantal stuks zwerfvuil zijn sigarettenpeuken. Ze zijn klein, moeilijk te zien en moeilijk op te ruimen. De filter vergaat slechts na enkele jaren en bovendien is een peuk niet alleen slecht voor de gezondheid maar verontreinigt die ook het grondwater. Dus: goed doven en in de vuilnisbak. Op de meeste openbare plaatsen staan overigens ook peukenpalen of zijn peukentegels in de stoep ingewerkt”, zegt Jan Verheyen.

6. Mag ik een zakje met een beetje huisvuil in een openbare vuilnisbak gooien?

“Neen, ook al is het maar een beetje, huisvuil hoort in de restafvalzak of -bak. Door huisvuil in de openbare vuilniszak te gooien, riskeer je een boete voor sluikstorten.”

7. Mag ik een brief of een warenhuisticket in een openbare vuilnisbak gooien?

Een vrouw uit Hofstade kreeg vier jaar geleden een boete omdat ze een verscheurd doktersattest in een openbare vuilnisbak had gegooid. Ze belde naar de gemeente en kreeg daar te horen dat gepersonaliseerd afval niet thuishoorde in een openbare vuilnisbak. “Geen omslagen met namen op, geen doktersattesten tot zelfs geen rekeningen van een warenhuis waarop het nummer van je klantenkaart staat. Vinden ze het, dan proberen ze aan de hand van die gegevens je identiteit te achterhalen en riskeer je een GAS-boete. Een brief of drukwerk zijn huisvuil en horen bovendien bij papier en karton”, zegt OVAM.

8. Ik ben aan het verbouwen en heb cement en zand over. In de buurt zijn straatwerken bezig. Mag ik de overschot van mijn zand en cement bij die werken gaan leggen. Ze zullen het toch wel kunnen gebruiken?

“Vraag het dan even! Als je het er zo bij gooit, bezondig je je aan sluikstorten. Als ze het inderdaad kunnen gebruiken, is de overschot van jouw zand en cement strikt juridisch geen afval maar een product of materiaal dat je schenkt (of verkoopt) aan een ander.”

9. Ik snoei mijn haag. Mag ik het afval ergens op een braakliggend terrein gooien. Dat vergaat toch?

“Neen, idem als bij het fruitafval. Dit is groenafval”, zegt Jan Verheyen.

10. Ik doe zelf het onderhoud van mijn wagen en grasmachine. Wat doe ik met de oude olie?

Die brengt je naar het containerpark. Giet ze vooral niet in weg in de spoelbak, toilet of in de riool, zoals vroeger wel eens gebeurde. Hetzelfde geldt voor frituurolie. Op het containerpark staan er speciale containers voor. Ook in sommige warenhuizen kan je je gebruikte frituurolie achterlaten in speciale containers. Giet ze vooral niet zomaar weg! Anders riskeer je een boete -en verstopte leidingen.