Ochtendgymnastiek heeft een heel ander effect op het metabolisme dan eenzelfde training later op de dag, zo blijkt uit een nieuw proefdieronderzoek. Bij de studie, waarbij men gezonde laboratoriummuizen op kleine loopbandjes liet joggen, zijn honderden verschillen in kaart gebracht in het aantal en de activiteit van moleculen en genen in het lichaam van de knaagdieren. Afhankelijk van het feit of ze ‘s ochtends vroeg of ’s avonds laat gingen lopen.

Hoewel de studie betrekking had op muizen, zijn de bevindingen waarschijnlijk relevant voor ieder van ons die zich afvraagt of het beter is om voor het werk te sporten, of dat we evenveel – of meer – gezondheidsvoordelen kunnen halen uit lichaamsbeweging na werktijd.

Voor het onderzoek lieten de onderzoekers mannelijke muizen vroeg op de dag een uur lang matig joggen en andere muizen ‘s avonds evenveel. Een andere groep muizen zat op diezelfde tijdstippen een uur stil en diende als sedentaire controlegroep.

Er kwamen interessante patronen naar voren. Aangezien muizen nachtdieren zijn, worden ze ‘s avonds wakker en worden ze actief en bereiden zich voor om ’s morgens te gaan slapen, een schema dat tegenovergesteld is aan dat van ons mensen. Wanneer de muizen jogden aan het begin van hun actieve tijd – voor ons gelijk aan de ochtend – telden de onderzoekers honderden moleculen die in aantal toe- of afnamen na de oefening, en die verschilden van de niveaus die werden waargenomen bij muizen die dichter bij hun bedtijd gingen lopen of die helemaal niet trainden.

Bovendien traden sommige van deze veranderingen bijna identiek op in verschillende delen van het lichaam, wat volgens de onderzoekers suggereert dat verschillende organen en weefsels in feite met elkaar communiceren. De spieren en levers van de knaagdieren deelden bijvoorbeeld veel moleculaire veranderingen wanneer de dieren ‘s morgens liepen, maar minder wanneer ze kort voor het slapen gaan nog gingen joggen.

Over het algemeen duidden de verschillen in moleculaire profielen tussen ochtendtrainingen en trainingen later op een grotere afhankelijkheid van vet dan van bloedsuiker, als brandstof voor de vroege training. Het tegenovergestelde gebeurde wanneer de muizen ‘s avonds trainden. Als deze patronen ook voor mensen zouden gelden, zou dit erop kunnen wijzen dat lichaamsbeweging ’s morgens meer bijdraagt aan vetverlies, terwijl lichaamsbeweging laat op de dag beter zou zijn voor de bloedsuikerwaarde.

Maar muizen zijn geen mensen, en we weten nog niet of de moleculaire patronen ook bij ons gelden. De onderzoekers van de studie werken aan een vergelijkbaar experiment met mensen, zo klinkt het.