Wim Fransen zou zondagavond vermist geraakt zijn toen de gevechten in de Soedanese hoofdstad Khartoem in hevigheid toenamen. Zijn collega’s van de EU-missie in Khartoem begonnen meteen naar hem te zoeken en vreesden het ergste, tot ze hem dinsdag eindelijk aantroffen. Hij wordt nu medisch verzorgd. Zijn verwondingen zouden ernstig maar niet levensbedreigend zijn, zo meldt de New York Times, die vier bronnen dichtbij de missie sprak.

Fransen, die als hoofd van de humanitaire missie van de Europese Commissie (ECHO) al bijna vier jaar in Khartoem werkt, is geen groentje. Volgens zijn LinkedIn-profiel staat hij al ruim elf jaar aan het hoofd van de Europese humanitaire missie, eerder in Niger en Burkina Faso. Voordien reisde de Belg al een deel van de wereld rond met Artsen zonder Grenzen, Merlin en Handicap International. In Soedan had Fransen al voet aan de grond sinds de zomer van 2019.

“De veiligheid van het personeel van ons bureau voor humanitaire hulp in Khartoem heeft de hoogste prioriteit”, reageerde een woordvoerder van de Europese Commissie aan de New York Times. “Er zijn geen humanitaire medewerkers van de Europese Unie in Soedan vermist. We staan met hen allemaal in contact en doen alles wat we kunnen om hun fysieke welzijn en veiligheid in deze uiterst moeilijke omstandigheden te garanderen. Om deze redenen kunnen we op dit moment niet meer informatie delen.” De EU-delegatie is niet geëvacueerd.

Belgen in Soedan

De FOD Buitenlandse Zaken bevestigde woensdag dat één Belg in Soedan werd opgenomen in het ziekenhuis, maar geeft geen details over diens identiteit. “De situatie van de gehospitaliseerde Belg is ons bekend”, klinkt het.

Buitenlandse Zaken meldt ook contact te hebben gehad met de meeste Belgen die momenteel in Soedan zijn. Het gaat om 26 mensen, en voorlopig heeft niemand verdere bijstand van ons land gevraagd. Woordvoerder Wouter Poels wijst er wel op dat de situatie heel snel kan veranderen. Hij vraagt ook dat familieleden de FOD Buitenlandse Zaken zouden verwittigen als ze niets meer hebben vernomen van Belgen die zich in Soedan zouden bevinden.

Ook andere diplomaten en hulpverleners aangevallen

De Belg is niet de enige expat die getroffen is door het geweld in Soedan. Maandag werd de ambassadeur van de EU, Aidan O’Hara, overvallen in zijn residentie. Hij zou na de aanval “oké” zijn. Dezelfde dag kwam een konvooi van de Amerikaanse ambassade onder vuur te liggen. Daarbij raakte niemand gewond. In Darfoer werden zaterdag drie medewerkers van het Wereldvoedselprogramma van de VN gedood, en twee anderen verwond.

Uit een intern rapport van de Verenigde Naties dat journalisten konden inkijken, blijkt dat gewapende mannen woningen van medewerkers van de VN en andere internationale organisaties zijn binnengevallen. “In Khartoem dringen gewapende strijders in uniform, naar verluidt van de RSF, de woningen binnen van expats, waarbij ze mannen en vrouwen uit elkaar halen, en hen meenemen”, klinkt het. Ze zouden vrouwen aanranden, met één melding van verkrachting, en bezittingen zoals auto’s stelen. De VN maakt in de memo ook nog melding van de ontvoering van twee Nigerianen die voor een internationale organisatie werken.

De RSF ontkent de aantijgingen en verklaart aan CNN dat het “nooit VN-medewerkers zal aanvallen”. “Dit is de nieuwe, wanhopige manier van vechten van Burhan’s leger. Ze geven hun mensen RSF-uniformen zodat ze misdaden kunnen begaan tegen burgers en ambassades en andere groepen waaronder de VN, om het imago van de RSF te schaden.” Het leger ontkent op zijn beurt enige betrokkenheid van zijn troepen, en beweert dat RSF-strijders misdaden tegen de menselijkheid plegen.

Ambassades hebben hun personeel opgedragen te schuilen voor het geweld. Humanitaire hulp van onder meer het WFP, het Rode Kruis en meerdere posten van Artsen Zonder Grenzen ligt stil omdat hun medewerkers niet veilig buiten kunnen komen. Zelfs ambulances worden tegengehouden, ziekenhuizen worden gebombardeerd of bezet en gebouwen van Artsen Zonder Grenzen geplunderd.

16 ziekenhuizen aangevallen

De aanvallen op gezondheidspersoneel, gezondheidsfaciliteiten en ziekenwagens nemen volgens de WHO toe en hebben al aan drie mensen het leven gekost. Omdat de toegang tot levensreddende gezondheidszorg beperkt wordt, komen meer levens in gevaar, klinkt het. Al zestien ziekenhuizen zijn door aanvallen niet meer functioneel. Bovendien zitten ziekenhuizen zonder cruciale voorraden, waardoor er nog meer dreigen uit te vallen. Dat terwijl al tal van burgers, onder wie veel kinderen, gewond zijn geraakt.

Ondertussen zitten heel wat mensen ook vast in hun appartementen en huizen, vaak zonder elektriciteit en zonder de mogelijkheid om aan voedsel, water of medicijnen te geraken. Het luchtruim is gesloten.

Staakt-het-vuren geschonden

Ondanks eerdere berichten over een tijdelijk bestand, gingen de gevechten in Soedan dinsdagavond toch door. De RSF beschuldigde het Soedanese leger er dinsdag van het staakt-het-vuren geschonden te hebben. Beide partijen hebben zich eerder ook niet gehouden aan een staakt-het-vuren van telkens drie uur op zondag en maandag.

Het lang aanslepende conflict tussen aanvoerder van de RSF generaal Mohamed Hamdane Dagalo en legerleider Abdel Fattah al-Burhane is sinds afgelopen weekend geëscaleerd, met zware gevechten tussen de paramilitairen en het leger. Volgens de Verenigde Naties kwamen bij de gevechten al minstens 270 mensen om het leven en raakten ruim 2.600 personen gewond.

De twee generaals pleegden in 2021 samen een militaire coup tegen de overgangsregering die geïnstalleerd was na de val van president Omar Al-Bashir in 2019 en waar ook burgers deel van uitmaakten. Maar al snel na de coup kwam het tot spanningen tussen de twee.

Dagalo zou de macht zo snel mogelijk willen laten overdragen aan een burgerregering, zoals in december werd overeengekomen in een kaderakkoord, maar aanhangers van Al-Bashir in het leger kanten zich tegen de uitvoering daarvan. Bovendien zou het conflict eigenlijk voornamelijk draaien rond de integratie van de paramilitaire RSF in het reguliere ­leger, en dan vooral de rol die voor Dagalo weggelegd is in het opperbevel. Hij bezwoer zaterdag dat zijn troepen zullen doorvechten tot ze alle militaire bases in handen hebben.