'De meeste kinderen starten op 2,5 jaar met school en scholen weigeren almaar vaker om peuters aan te nemen die nog een luier dragen. Onder die druk wordt vaak te vroeg en te geforceerd met zindelijkheidstraining gestart. Dat eindigt dan in een constipatie', zegt de Leuvense professor Ilse Hoffman, een kinderarts gespecialiseerd in maag- en darmaandoeningen.

'Als een kind er nog niet klaar voor is, zal het ook niet goed begrijpen wat het betekent om zindelijk te zijn. Bravo! zeggen papa en mama als het broekje proper blijft. Zo leren ze hun stoelgang op te houden. Terwijl het doel juist is dat kinderen zich leren ontlasten.'

Wanneer is de goede leeftijd om met zo'n training te starten? Hoffman: 'Achttien maanden, zoals sommigen vooropstellen, is veel te vroeg. Er zijn uitzonderingen die op die leeftijd al belangstelling tonen voor het potje. Maar doorgaans komt die interesse er pas tussen 2 en 3 jaar. Ouders moeten het ritme van hun kind volgen. Anders werkt het niet.'

Nierinfecties

De Gentse kinesiste Cathérine Renson is gespecialiseerd in 'urotherapie' voor peuters. Ook zij ziet meer jonge kinderen op consult. 'Er zijn kinderen van 3, 4 jaar die smeken om een pampertje om hun ontlasting te kunnen doen. Plassen op het potje gaat wel, maar voor ontlasting willen ze die luier om. Misschien omdat ze geleerd hebben dat het iets vies is.'

Er melden zich ook oudere kinderen met constipatieproblemen. Het probleem piekt weer bij kinderen die net naar de lagere school gaan: 'Ineens mogen ze alleen nog in de speeltijd naar het toilet, niet meer wanneer ze aandrang hebben', zegt Renson. 'En soms willen ze liever blijven spelen, dus dan houden ze het op. Of ze vinden de toiletten op school vies.'

Hoffman bevestigt: 'Er zijn nogal wat kinderen die wachten tot ze thuis zijn. Er zijn er zelfs die op kamp gaan en alles ophouden tot ze terug thuis zijn. De gevolgen laten zich raden: buikpijn, nierinfecties, pijn bij de ontlasting als die toch komt. Of kinderen die zich slecht voelen en in een hoekje blijven zitten, omdat hun buik vol stoelgang zit.'

Water drinken

De meeste kinderen zijn al een heel eind geholpen met een goede spiertraining: buik opspannen, bekkenbodem tegelijk leren ontspannen. Dat leren ze dan van een kinesist. Ook moeten ze veel meer water leren drinken, meer granen, noten, groenten en fruit eten, meer bewegen. Ouders kunnen het toiletbezoek comfortabeler maken, bijvoorbeeld met een voetsteuntje.

'Of leg een paar telefoonboeken klaar waarop ze hun voeten kunnen zetten', aldus Hoffman. 'Met hangende voeten je buikspieren opspannen is echt niet gemakkelijk. Probeer dat zelf maar eens op een barkruk!'

Nieuwe medicijnen

Er zijn ook nieuwe medicijnen op de markt, die helpen om de stoelgang zachter te maken. Hoffman verwacht daar veel van: 'Het zijn natuurlijke medicijnen, die heel goed werken.'

Bij kinderen die toch nog grote problemen blijven hebben zonder dat er een aanwijsbare oorzaak is, kan er in het ziekenhuis een apparaatje worden ingeplant: een sacrale neurostimulator, die de zenuwen prikkelt. Maar dat gebeurt slechts hoogst uitzonderlijk.