De opmerkelijke resultaten komen uit het doctoraatsonderzoek van Christophe Leys van de faculteit psychologie aan de ULB. Hij onderzocht of we beklaagden anders beoordelen naargelang de emoties die ze tonen in de rechtszaal. Hij liet 160 proefpersonen met een verschillende achtergrond een zware diefstal bestuderen. De feiten bleven dezelfde, alleen was de diefstal in het ene geval gepleegd door iemand met een Belgische naam en in het andere geval door iemand van Marokkaanse afkomst. Hij ging vervolgens na welke straf de proefpersonen zouden geven, en of er een verschil was naargelang de beklaagde zich schuldig voelde en zich kwaad maakte. Wanneer een dader geen enkel greintje spijt toont en zich ook nog eens boos maakt, zijn we het er snel over eens: dat verdient een strenge straf, ongeacht de nationaliteit.'Maar het is opvallend dat we Marokkanen een lichtere straf geven als ze spijt hebben en zich niet kwaad maken in de rechtszaal', zegt Christophe Leys. 'Het is voor ons het teken dat ze zich goed geïntegreerd hebben in onze maatschappij. Er leeft namelijk een sterk vooroordeel tegenover migranten van Noord-Afrikaanse afkomst en dat is dat ze weinig berouw tonen en zeer opvliegend zijn. Als ze niet aan dat stereotype beantwoorden beoordelen we ze dus gunstig.'Het vreemde is dat we een Belg die zich op dezelfde manier gedraagt, juist een extra strenge straf zullen opleggen. 'Die Belg heeft geen enkel excuus voor zijn slechte gedrag. Als hij óf zijn onschuld blijft uitschreeuwen óf kwaad wordt, verbaast ons dat. Dan moet er wel een verzachtende omstandigheid zijn en oordelen we milder.'Geen discriminatieVoor de onderzoeker is dit geen bewijs van discriminatie. 'Ten eerste omdat er onder de proefpersonen te weinig magistraten zaten. Ik kan niet zeggen dat dit gedrag typerend is voor dé rechters in ons land. Ten tweede omdat het voor een Marokkaan soms voordeliger kan uitvallen dan voor een Belg. Ik heb alleen willen aantonen dat we de emoties van allochtone beklaagden anders beoordelen dan die van Belgische. Dat is nog nooit eerder aan bod gekomen in onderzoek naar de reden waarom er zoveel allochtonen in onze gevangenissen zitten. Dit is maar één element, naast een heleboel andere.'